Plan filmowy nie kończy się na reżyserze i operatorze, chociaż pewnie znalazłoby się kilku takich, dla których sprawy właśnie podobnie wyglądają. W tej części przejdziemy sobie dalej przez poczet pozostałych ogniw, które sprawiają, że cała ta filmowa machina działa.
Na planie zazwyczaj przebywa naprawdę dużo ludzi, w zależności od rozmiaru przedsięwzięcia. Na ogół są to ludzie potrzebni, choć bywa i tak, że wokół w jakiś magiczny sposób materializują się zupełnie przypadkowe osoby, kierowane wścibstwem lub żądne emocji związanych z tym legendarnym prestiżem „bycia na planie”. Do brzegu jednak. Przenieśmy się na plan, za kamery (nie przed). Kogo tam jeszcze zazwyczaj zobaczymy?
Na ostrym dyżurze
Dyżurny planu to wszech(po)moc – osoba, która zadziała tam, gdzie kierownik produkcji i planu nie muszą i nie mają zresztą czasu ingerować. Człowiek, bez którego nie zadziałałoby to, co nagle działać przestało lub bez którego montaż scenografii prawdopodobnie byłby możliwy, ale nie do końca tak, jak powinien on wyglądać. Powinien zatem dokładnie wiedzieć, jak dana produkcja będzie przebiegać i znać scenariusz, by na bieżąco reagować na ewentualne potrzeby całego przedsięwzięcia. Jakby spróbować stworzyć stereotyp dla tego stanowiska, to najpewniej dyżurny ma jeden z większych samochodów w ekipie, bo jakby ktoś kiedyś potrzebował kompresora, betoniarki, stolików LACK z Ikei w hurcie albo dwóch rowerów Wigry 3, to jest szansa, że znajdą się w jego aucie. Oczko mu się odlepiło, temu misiu? Ten człowiek je przyklei. Albo zrobi od zera lepsze oczko.
I stała się światłość…
Na planie niezbędna jest również osoba, która rzuci światło na całą akcję. Główny oświetleniowiec, mistrz oświetlenia, gaffer, czyli pan (lub pani, oczywiście) oświetlenia na planie to właśnie ta postać. Poszczególne sceny wymagają stworzenia klimatu – tak, dosłownie. Czasem słońce na planie musi świecić przez 24 godziny z tą samą mocą, a warunki atmosferyczne na to nie pozwalają. Za zaplanowanie i zapewnienie określonego rodzaju oświetlenia odpowiada właśnie ten specjalista i jego świetliki, czyli ekipa, która mu pomaga. Gaffer we współpracy z reżyserem czy operatorem tworzy obraz filmowy, odpowiada za konkretną jego prezentację. Światło żyje, dokładnie tak, jak żyje obraz, dlatego to niezwykle ważny członek zespołu filmowego. Zupełnie inaczej wyglądają sceny kręcone w półmroku, przepełnione tajemnicą, lekką nostalgią, a zupełnie inaczej te, które rażą energią mocnego światła, prawda? Oświetleniowiec to nie tylko esteta, ale i technik: panuje nad koncepcją światła na planie filmowym, wliczając w to zarówno przemyślenie kątów padania światła, jak i jego moc czy umiejscowienie.
Zamieniam się w słuch
Teraz już widzisz, ale nie do końca słyszysz? Pora na dźwiękowca. Realizator dźwięku odpowiada za to, co usłyszysz i czy w ogóle coś usłyszysz. Charlie Chaplin w kinie niemym, bez synchronizacji dialogów to odrobinę inna bajka w odniesieniu do większości współczesnych produkcji, mimo istniejącego podkładu muzycznego. Dźwiękowiec to władca całego pionu dźwiękowego, który aktywnie uczestniczy w pracy montażystów i techników, by idealnie zsynchronizować dźwięk z obrazem według planu. Dźwiękowiec ma również wpływ na dobór muzyki do filmu. Usłyszy każdy szum, ciche ploteczki na planie, stukające obcasy, wiatr, buczenie sprzętów – i skutecznie je wyeliminuje lub ograniczy, by dźwięk został nagrany czysto. Kojarzycie tego zdechłego kota na kijku? On na przykład tłumi wszelkie powiewy, które mogłyby być słyszalne na nagraniu. Mogłyby, ale nie powinny, chyba że scenariusz zakłada inaczej. Realizator dźwięku panuje nad mikrofonami i rejestratorami, sam lub z pomocą asystenta. W świecie idealnym powinien on sprawdzać lokację razem z reżyserem i operatorem po to, by wiedzieć, jakie warunki na niej panują – inaczej zachowuje się dźwięk w wielkiej, pustej hali, a inaczej w pokoju przepełnionym przedmiotami.
Kto jest kim na planie filmowym?
Reżyser
Czy stylista/ kostiumograf to niezbędne towarzystwo na planie?
Statysta vs. epizodysta oraz dlaczego to nie ta sama rola
Kim jest copywriter
Dobry brief – dlaczego jest taki ważny, a jego brak grozi katastrofą?
Rola scenarzysty w produkcji filmowej
W życiu bywa tak, że wiele rzeczy udaje się bez planu, spontaniczność to modne słowo, a o niepisaniu czarnych scenariuszy rapował Wojtek Sokół z WWO.
Kto jest kim na planie filmowym?
Operator